Zadzwoń do nas!
Napisz do nas!
Przełomowy Wyrok TSUE z 18 marca 2021 r. – furtka do walki o zwrot nienależnych odsetek od VAT naliczonego?
Stan prawny obowiązujący od 2017 r.
Zasadą w przypadku transakcji wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (dalej: „WNT”) oraz importu usług jest rozliczenie podatku należnego oraz podatku naliczonego wynikającego z danej transakcji przez nabywcę towarów lub usług. Ponieważ dzięki takiej konstrukcji podatek należny stanowi równocześnie podatek naliczony do odliczenia mamy do czynienia z tzw. neutralnością podatkową takiej transakcji.
Ustawodawca dokonując nowelizacji przepisów ustawy o VAT w 2017 r. zdecydował się na wprowadzenie normy prawnej, zgodnie z którą odliczenie podatku naliczonego przez podatnika może być dokonane jedynie pod warunkiem, że uwzględni on kwotę podatku należnego z tytułu transakcji w deklaracji podatkowej, w której jest on obowiązany rozliczyć ten podatek, przy czym nie później niż w terminie 3 miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów lub usług powstał obowiązek podatkowy.
Takie brzmienie polskich przepisów powoduje niejako przesunięcie w czasie uprawnienia do odliczenia zapłaconego VAT, a w konsekwencji także konieczność zapłaty odsetek za zwłokę jeżeli podatnik, często z przyczyn nieleżących po jego stronie (działając w dobrej wierze), uchybi 3 miesięcznemu terminowi wspomnianemu powyżej. W tej bowiem sytuacji podatnik zmuszony jest do dokonania korekty uprzednio złożonej deklaracji z jednoczesnym rozliczeniem podatku należnego wynikającego z transakcji na bieżąco. Tym samym podatnik ponosi ekonomiczny ciężar VAT należnego, a to w ocenie Trybunału Sprawiedliwości stoi w sprzeczności z zasadami unijnymi dotyczącymi sposobu rozliczenia podatku VAT.
Uzasadnienie wyroku w sprawie C-895/19
W przedmiotowej sprawie Trybunał zajął korzystne dla spółki stanowisko, zgodnie z którym prawo unijne (artykuły 167 i 178 dyrektywy VAT) należy interpretować w ten sposób, że stoi na przeszkodzie stosowaniu przepisów krajowych, zgodnie z którymi wykonanie prawa do odliczenia VAT związanego z nabyciem wewnątrzwspólnotowym w tym samym okresie rozliczeniowym, w którym VAT jest należny, jest uzależnione od wykazania należnego VAT w deklaracji podatkowej, złożonej w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy.
W uzasadnieniu wyroku Trybunał zwrócił uwagę na aspekty praktyczne związane ze stosowaniem przepisów krajowych w obecnym brzmieniu, w szczególności na obarczenie negatywnymi skutkami ekonomicznymi podatnika, mimo działania przez niego w dobrej wierze. W treści uzasadnienia czytamy między innymi, że przepisy krajowe „mogą skutkować tym, że rozliczenie kwoty wymagalnego VAT i tej samej kwoty VAT podlegającego odliczeniu, związanych z jednym i tym samym nabyciem wewnątrzwspólnotowym, nie będzie miało miejsca w tym samym okresie rozliczeniowym, niezależnie od okoliczności danej sprawy, dobrej wiary podatnika i powodów opóźnienia w złożeniu deklaracji VAT należnego z tytułu takiego nabycia. Stosowanie tego uregulowania opóźnia, z uwagi na samo naruszenie warunku formalnego, wykonanie prawa do odliczenia VAT należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Tym samym czasowo obarcza ono podatnika ciężarem VAT”.
Sędziowie TSUE argumentując przyjęte stanowisko przypomnieli utrwalony w orzecznictwie tego organu pogląd, w ramach którego jeżeli organ podatkowy posiada informacje niezbędne do ustalenia, że zostały spełnione wymogi materialne, to nie może on nakładać dodatkowych warunków dotyczących przysługującego podatnikowi prawa do odliczenia tego podatku, które mogłyby w efekcie praktycznie uniemożliwić wykonanie tego prawa (wyroki: z dnia 12 lipca 2012 r., EMS-Bulgaria Transport, C-284/11 i przytoczone tam orzecznictwo; a także z dnia 11 grudnia 2014 r., Idexx Laboratories Italia, C-590/13, EU:C:2014:2429 i przytoczone tam orzecznictwo).
Praktyczne znaczenie przedstawionego stanowiska TSUE
Wyrok należy uznać za wyjątkowo korzystny dla polskich podatników, gdyż otwiera on drogę do dochodzenia zwrotu odsetek zapłaconych w wyniku wykazania VAT należnego i naliczonego w różnych okresach rozliczeniowych w wyniku niedotrzymania 3 miesięcznego terminu określonego w krajowych przepisach o VAT.
Co prawda przedmiotowy wyrok zapadał w stosunku do stanu faktycznego sprawy dotyczącego transakcji WNT, lecz uniwersalność przyjętych w jego uzasadnieniu argumentów otwiera drogę do stosowania go także do innych niż WNT transakcji objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia, takich choćby jak np. import usług.
Nienależnie zapłacone odsetki stanowią nadpłatę w rozumieniu przepisów Ordynacji podatkowej, a od nadpłaty powstałej w wyniku wyroku TSUE przysługuje oprocentowanie. Zgodnie natomiast z art. 78 ust. 5 Ordynacji podatkowej podatnik jest uprawniony do otrzymania oprocentowania od nadpłaty za okres od dnia jej powstania do dnia zwrotu nadpłaty, jeśli wniosek o stwierdzenie nadpłaty zostanie złożony w ciągu 30 dni od publikacji orzeczenia Trybunału. Nie bez znaczenia pozostaje także przedmiotowe orzeczenie TSUE dla wszystkich sporów podatkowych, bez względu na ich etap, których przedmiotem jest należność podatkowa wynikająca z transakcji analogicznych do opisanych w tezie komentowanego wyroku.
Rekomendujemy więc dokonanie przez podatników weryfikacji czy występowały u nich sytuacje uiszczania odsetek w związku z rozliczaniem w różnych okresach rozliczeniowych VAT należnego i naliczonego wynikających z transakcjach WNT lub importu usług. W przypadku wykrycia takich sytuacji niezwykle istotne jest szybkie określenie strategii postępowania oraz podjęcie określonych kroków prawnych z uwzględnieniem terminów przewidzianych w przepisach. Może to mieć istotny wpływ na ostateczną wysokość kwot możliwych do odzyskania.
Link do wyroku: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:62019CJ0895&from=PL
.
Przeczytaj także:
9:00 - 16:00
Znajdź nas
Nasza Kancelaria świadczy profesjonalną pomoc prawną w obszarze podatkowym Klientom indywidualnym i przedsiębiorcom. Współpracujemy z radcami prawnymi, adwokatami i rzeczoznawcami majątkowymi dzięki czemu zapewniamy kompleksowe rozwiązania dla naszych Klientów.
Strona www stworzona w kreatorze WebWave
Projekt i wykonanie: SmartPixel
Kancelaria Doradcy Podatkowego Grzegorza Rozbrój
Ul. Marcina Szeligiewicza 1, 40-074 Katowice
NIP: 549-233-12-01
REGON: 384-111-101